Tất cả kim cương đều là kim cương máu có đúng như người ta thường nghỉ không?
- Hương Lan
- 18 thg 1, 2022
- 6 phút đọc
Tên gọi kim cương máu phản ánh bản chất nhuốm máu trong mỗi viên kim cương thiên nhiên khi khai thác bất hợp pháp. Hành vi đó đã đưa ra thị trường các viên kim cương không được kiểm định, không đạt chính xác. Điều này dẫn đến nhiều hệ lụy, vấn đề bất ổn cho thị trường kim cương toàn cầu.
Vì sao gọi là kim cương máu?
Kim cương máu là tên gọi vừa trừu tượng. Hãy hữu hình với các viên kim cương có được từ xung đột, giao tranh và chưa qua kiểm định.

Kim cương thiên nhiên đúng như tên gọi của nó – tồn tại ngoài thiên nhiên. Ko phải vùng đất nào cũng có kim cương, nhưng tập trung nhiều nhất là ở Châu Phi. Nghèo đói, thiếu tiến bộ và lỏng lẻo trong quản lý. Điều này đã tạo dịp cho những tên khai thác lậu lộng lành.

Nhưng vì không được quản lý, nên xung đột và giao tranh diễn ra liên miên. Để có được viên kim cương không biết phải đánh đổi bao nhiêu mồ hôi sương máu của những ngưởi lao động cực khổ. Sự hữu hình của tên gọi kim cương máu cũng từ đó mà ra, mà tạo nên ám ảnh.
Ảnh hưởng mà kim cương máu mang đến
các tệ nạn lao động như bóc lột sức lao động, lao động trẻ em, lạm dụng tình dục… là hệ quả tất yếu. Xem tính mạng con người là cỏ rác, không quan trọng bằng thành quả là các viên kim cương. Có những cá nhân từ vùng đất kim cương máu trở về, thân thể không còn vẹn nguyên vì tàn tật. Các đôi bàn tay đen sạm, chai lì vì đất đá khoáng sản hằn theo năm tháng.

Một vấn đề khác của kim cương máu, đó chính là việc không thể kiểm soát. Điều này khiến cho tài nguyên quốc gia thì cạn kiệt. Nhưng lợi nhuận thu lại là không bao nhiêu. Kim cương máu không được kiểm định, tuồn vào thị trường tạo nên các bất ổn về chất lượng lẫn kinh tế.
Tại sao kim cương máu lại tạo nên các bất ổn cho thị trường kim cương tự nhiên
Kim cương máu tạo nên bất ổn cho thị trường kim cương thiên nhiên ở 2 khía cạnh. Một là thuế, và hai là chất lượng.
Ở khía cạnh thuế, đây là nguồn thu chủ yếu của các quốc gia, phản ánh độ lớn của một thị trường nhất định. Khi giao thương kim cương thông qua các con phố đấy, quốc gia sở hữu sẽ nhận lại một giá trị tương ứng. Nhưng khi giao thương chui lủi, buôn lậu, thì lợi nhuận thu lại sẽ đổ vào tay của những con buôn. Các quốc gia vừa không nhận được gì, lại hao người, hao tài nguyên khoáng sản.

Ở khía cạnh chất lượng, kim cương xuất ra thị trường đều cần phải thông qua một tiêu chính xác, đó là GIA. Đây là tiêu chuẩn kiểm định chất lượng kim cương thiên nhiên. Một viên kim cương đạt chính xác GIA, tức rằng chất lượng của nó đủ đảm bảo để lưu thông trên thị trường. Khi đấy, việc chế tác thành viên kim cương khác, sẽ hoàn chỉnh và tinh xảo hơn; và dùng theo năm tháng thì cũng bền bỉ và ít lỗi hơn.

Với khía cạnh thứ nhất là tính vĩ mô, còn với khía cạnh sau chính là điều vi mô – gần gũi hơn với chúng ta. Lựa chọn, sử dụng một viên kim cương máu, tức rằng ta đang đánh đu với chất lượng. Kim cương tuy có các đặc điểm về sự bền bỉ lẫn chất lượng. Nhưng chẳng phải rằng nó là bất biến và đồng nhất giữa sản phẩm. Bởi nếu thế thì đã không có thêm những chuẩn kiểm định kèm theo. Do thế, kim cương máu rõ ràng tạo nên những bất ổn. Những hệ lụy không đáng có cho thị trường kim cương tự nhiên.
các xung đột, giao tranh vì kim cương máu
Trong tiến trình lịch sử, đã diễn ra nhiều cuộc giao tranh đẫm máu xoay quanh kim cương máu. Dưới đây là 3 cuộc chiến tiêu biểu, chứng tích cho sự đẫm máu của chọn lựa này.
Cuộc chiến ở Angola quá trình 1961 – 2002
Cuộc chiến diễn ra trong bối cảnh Angola đang nội chiến, sự phân tán lực lượng hành pháp khiến các phiến quân nổi dậy. Tiêu biểu chính là đạo quân UNITA cùng liên minh Phong trào nhân dân Giải phóng Angola (MPLA), Mặt trận Giải phóng của Enclave Cabinda (FLEC).

Cuộc chiến này đã khiến ít nhất nửa triệu cá nhân thiệt mạng, và hàng ngày cá nhân khác chịu thương vong. Phải tới 1998, khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc áp lệnh trừng phạt thì cuộc chiến mới dần chấm dứt.
Kim cương máu ở Cộng hòa Congo (DRC) công đoạn 1998 – 2003
Trong lịch sử, đây là cuộc nội chiến vũ trang to nhất châu Phi với sự tham gia của 9 nước và 20 nhóm vũ trang. Cuộc chiến này gây nên cái chết cho gần 4 triệu cá nhân, và đẩy hàng triệu cá nhân khác thành dân tị nạn. Mục tiêu của cuộc nội chiến là giành quyền kiểm soát các mỏ kim khai thác kim cương khổng lồ.

những nhóm vũ trang, phiến quân nhận tài trợ của các nước láng giềng để thực hiện giao tranh. Vào công đoạn thành đạt nhất, nhóm này giành được quyền kiểm soát được vùng Đông Bắc, nhưng rồi cũng bị đánh bật ra. Khác với cuộc nội chiến ở trên, cuộc nội chiến ở Congo vì kim cương chưa bao giờ được áp lệnh trừng phạt.
Nội chiến Sierra Leone quá trình 1991 – 2002
Cuộc nội chiến bắt đầu diễn ra từ 1991 và kéo dài suốt 11 năm tại Sierra. Có hơn nửa triệu cá nhân phải chết khi Mặt trận thống nhất cách thức mạng (RUF) tiến hành lật đổ chính quyền Joseph Momoh. Và một vài lượng lớn dân thường chịu cảnh hãm hiếp, bắt bớ, tra tấn vì làm việc tại các mỏ khai thác.

Trong quá trình đó, các mỏ khai thác kim cương phát triển thành miếng mồi ngon để giành quyền kiểm soát. Chính điều này khiến cho nhiều cá nhân đặt nghi vấn, liệu mục tiêu của nội chiến là vì kim cương máu – thay vì chính quyền. Khi RUF lên nắm quyền kiểm soát ở phía Đông Nam Sierra. Thì một lượng khổng lồ kim cương đã được khai thác. Làm lộ rõ nghi vấn và chủ đích của cuộc nội chiến này.
Tác động đến thiên nhiên, môi trường của kim cương máu
Kim cương máu làm cằn cỗi, xói mòn đất đai và tạo nên các vụ sạt lở. Môi trường theo đó cũng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.
Kim cương máu thúc đẩy các công ty khai thác tận diệt, triệt để trên một vùng đất nhất định. Điều này không đi liền với việc gia cố, bảo vệ môi trường bên cạnh. Nên đất đai, nguồn nước theo đó chịu ảnh hưởng nghiêm trọng và tác động xấu đến con cá nhân. Nhiều báo cáo chỉ ra rằng, nguồn nước, thảm thực vật quanh những khu vực khai thác kim cương trái phép chịu ô nhiễm trầm trọng, không gì sống sót được.

Địa hình dốc của những mỏ khai thác kim cương cũng tiềm ẩn sự sạt lở tự nhiên được gia cố kỹ lưỡng. Nhiều vụ ngập lụt, sạt lở đất gây thương vong cho nhiều công nhân khai thác kim cương trong thời gian qua là minh chứng tiêu biểu.
Khi Đánh giá tác động môi trường bị bỏ qua, các kẻ buôn lậu bất chấp mọi thủ đoạn để khai thác. Điều này trực tiếp tàn phá đến môi trường. Tạo nên những bất ổn về lâu về dài cho những cá nhân dân sống ở đó. Kim cương máu vốn dĩ đã không là chọn lựa việc làm ăn tốt với họ. Thì môi trường sống cũng phải chịu ảnh hưởng, hệ lụy tương tự.
Trách nhiệm, đạo đức tiêu dùng đẩy lùi kim cương máu
So về chi phí để tiếp cận, kim cương máu có giá rẻ hơn rất nhiều kim cương bán chính ngạch và có kiểm định. Nhưng so về tiêu chính xác đạo đức, có một khoảng cách còn to hơn cả chi phí giữa hai chọn lựa này. Đó là sự phi đạo đức, và có đạo đức khi tiêu dùng.
chọn lựa kim cương thiên nhiên có kiểm định GIA. Tức là chọn lựa các viên kim cương được khai thác, điều chế một phương thức minh bạch. Điều này, vừa tạo ra những cơ hội việc làm đảm bảo tiêu chuẩn; lại làm cho các doanh nghiệp ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường.
Comments